اگر به مطالعه مباحث مربوط به موضوع پایداری شرکتی و توسعه پایدار علاقمند باشید، درباره 3p و اهمیت ایجاد توازن میان اضلاع آن شنیده‌اید. اما این عبارت به چه اشاره دارد؟
می‌توان گفت در مفهوم پایداری ما به دنبال محافظت کردن و به حداکثر رساندن منافع حاصل از 3P هستیم. اصول اولیه در مسئولیت اجتماعی شرکتی، تلاش برای دستیابی به تعادلی پایدار میان ارکان اجتماعی، محیط‌زیست و منافع اقتصادی سازمان‌ها است. 3 ضلع مطرح شده در مسئولیت اجتماعی شرکتی، به نوعی پایه و اساس 3P نیز هستند.
اولین P در کلمه People یا مردم، به لزوم توجه نشان دادن کسب و کارها به جامعه اشاره دارد. این جامعه می‌تواند شامل جامعه کوچک یا بزرگ داخلی شرکت‌ها باشد، یعنی کارکنان و کارفرمایان و یا می‌تواند از گروه‌های بزرگتری از اقشار مختلف جامعه در خارج از سازمان را شامل شود. یک سازمان پایدار با برقراری شرایط عادلانه کار، توجه به توسعه منابع انسانی و مسئولیت‌پذیری در قبال کارکنان خود نقش اجتماعی بزرگی را ایفا می‌کند. اما این نقش به این نقطه محدود نشده، بلکه در ابعادی وسیع‌تر، سازمان پایدار باید به حقوق اجتماعی تک تک افراد جامعه احترام بگذارد.
دومین P به تنها خانه گونه انسان در این جهان بزرگ یعنی زمین برمی‌گردد. سازمان‌های پایدار و در عین حال آینده‌نگر، نقشی فعال در زمینه ایجاد محیط طبیعی سالم و حل مسائل زیست‌محیطی را می‌پذیرند و این مسئولیت‌پذیری را در ابعاد مختلف فعالیت خود نشان می‌دهند.
اما آخرین P به نوعی مهم‌ترین آن‌ها و شرط لازم برای دستیابی به دو مورد دیگر است یعنی سودده بودن کسب و کار. یک سازمان باید به صورت پایدار کسب سود کند تا بتواند برای موضوعات اجتماعی و محیط‌زیستی هزینه کرده و ایفای نقش موثر داشته باشد.
در سالیان متوالی کسب و کارها مشغول اولویت دادن به کسب سود بیشتر و تقسیم آن بین سهامداران بوده‌اند. اما صرفا حرکت بر اساس این انگیزه تبعات منفی زیادی را برای محیط‌زیست و اقتصاد به همراه داشته است. امروز ما با مفهومی بزرگتر از سهامداران یعنی ذی نفعان مواجه هستیم که لزوما بخشی از صاحبان کسب و کار نیستند، اما منفعت آنان نیز به نوعی در گرو فعالیت‌های سازمانی است. کارکنان، مشتریان، تامین‌کنندگان و … همه بخشی از گروه بزرگ ذی نفعان یک سازمان هستند. تمرکز بیش از حد بر ارزش افزوده اقتصادی و نادیده گرفتن مردم و محیط‌زیست، اکثر ذی نفعان را با مشکلاتی مواجه می‌سازد.
کسب و کارها باید متوجه باشند که توجه به کسب سودهای مقطعی و کوتاه مدت، ممکن است هزینه‌های پیش‌بینی نشده و خساراتی را در آینده به همراه داشته باشد. تخریب منابع طبیعی یقینا در سالیان آینده کمبودهایی در زمینه مواد اولیه و تولید را متوجه کسب و کارها خواهد نمود. همچنین اثرات اجتماعی بی توجهی به اقشار مختلف جامعه نیز به مرور زمان باعث نابودی برندها و از دست رفتن شهرتشان می‌گردد. بنابراین برقراری توازن صحیح بین 3P اهمیت فراوانی دارد.
اما برقراری این توازن کار ساده‌ای نیست. همچنین تعریف ابزار لازم برای رسیدن به پایداری، ترسیم اهداف شفاف و دست‌یافتنی و ایجاد استراتژی برای رسیدن به اهداف می‌تواند وظیفه‌ای سخت باشد. یکی از مواردی که توانیم در این مسیر پیچیده و دشوار از آن بهره ببریم، Triple Bottom Line (TBL) است. TBL یک چارچوب تحول برای کمک به سازمان‌ها در مسیر آینده پایدارتر است.
TBL مفهومی در کسب و کار است که می‌گوید شرکت‌ها باید متعهد باشند تا علاوه بر سنجش عملکرد مالی خود و ارائه گزارش در خصوص آن، اثرات اجتماعی و محیطی خود را نیز اندازه‌گیری کنند و تنها بر سوددهی یا همان bottom line استاندارد متمرکز نباشند.این چارچوب برای ما ترسیم می‌کند که تمرکز بر سود بدون توجه به جامعه و محیط‌زیست، باعث می‌شود که کسب و کارها نتوانند هزینه کامل و واقعی کسب و کار خود را محاسبه کنند، در نتیجه در درازمدت موفق نخواهند بود. در TBL هدف نهایی پایداری به 3P تقسیم می‌شود تا از این طریق شرکت‌ها بتوانند به صورت دسته بندی شده نسبت به نقش و اثرات خود در هر یک از سه حوزه مربوطه آگاهی پیدا کنند.
برای برخی، همراهی با مفاهیم TBL نوعی ایده‌آل‌گرایی محسوب می‌شود. دنیای امروز کسب سود را به هر هدف دیگری ارجحیت می‌دهد. اما تجارب شرکت‌های بزرگ و پیشرو نشان می‌دهد که نه تنها می‌توان با انجام کار خوب، به خوب کار کردن و کسب سود دست یافت بلکه این دو در تعامل با یکدیگر هستند. در TBL به صورت ذاتی ارزش اثرات اجتماعی و محیط‌زیستی را به قیمت سود مالی ارزش‌گذاری نمی‌کنیم. در عوض به دنبال این هستیم که چگونه روش‌های مدیریت کسب و کار پایدار به خلق سود مالی منتج می‌شوند.
در استراتژی کسب و کار پایدار مدرسه کسب و کار هاروارد بر یک جمله تاکید می‌شود: “در بسیاری از موارد، انجام کار درست و کسب درآمد در آن واحد ممکن است.” در واقع منطقی است که فکر کنیم حل کردن مشکلات جهان می‌تواند فرصت‌های اقتصادی بی‌شماری را برای ما ایجاد کند.
اگر چه راه دستیابی به پایداری جهانی طولانی و ناشناخته است، اولین گام‌ها در این مسیر برداشته شده است و به مرور می‌توانیم اثرات فعالیت‌های افراد و شرکت‌ها را به صورت دقیق مشاهده و اندازه‌گیری کنیم.
منابع:
The Triple Bottom Line: What It Is & Why It’s Important
https://online.hbs.edu/blog/post/what-is-the-triple-bottom-line
